Love królowe

Stanisław Leszczyński

Stanisław Leszczyński
Opracowała Agnieszka Garduła

Stanisław Leszczyński

Stanisław Leszczyński przyszedł na świat 20 października 1677 we Lwowie. Był synem podskarbiego wielkiego koronnego oraz starosty generalnego Wielkopolski Rafała Leszczyńskiego i Anny Jabłonowskiej, córki kasztelana krakowskiego.           


Stanisław Leszczyński w młodości jako wojewoda poznański na obrazie nieznanego artysty

Stanisław dwukrotnie zasiadał na tronie polskim, w latach 1704–1709 oraz 1733–1736, tytułowany był także księciem Lotaryngii i Baru. Odebrał staranne wykształcenie w protestanckim gimnazjum akademickim w Lesznie. Władał łaciną, a także francuskim, niemieckim i włoskim. W roku 1697 został podczaszym koronnym, a rok później poślubił Katarzynę Opalińską, dzięki czemu zyskał dostęp do pokaźnych rozmiarów majątku, stając się tym samym jednym z najzamożniejszych magnatów w kraju. W roku 1699 objął urząd wojewody poznańskiego. Był zwolennikiem detronizacji króla Augusta II Mocnego  i przekazania tronu najstarszemu synowi króla Jana III - Jakubowi Sobieskiemu. 



Stanisław Leszczyński, król Polski i książę Lotaryngii na obrazie nieznanego artysty

W roku 1703, po śmierci swojego ojca, Stanisław stanął na czele wielkopolskiej opozycji antysaskiej. W kwietniu 1704 roku, w Lidzbarku Warmińskim, doszło do jego spotkania z królem Szwecji Karolem XII. W czasie trwających rozmów usiłował przekonać szwedzkiego władcę do udzielenia gwarancji wycofania armii szwedzkiej z terytorium Polski po wyborze nowego króla oraz nienaruszalności granic. Po zakończonych pertraktacjach Karol XII wysunął kandydaturę Leszczyńskiego do objęcia tronu polskiego, co potwierdzono wyborem w dniu 12 lipca 1704 roku. Uroczysta koronacja odbyła się 4 października 1705 roku w kolegiacie św. Jana w Warszawie, a 28 listopada tegoż roku Stanisław zawarł traktat przyjaźni ze Szwecją, jednocześnie uzależniając Polskę od Szwedów.


Przedwojenna pocztówka z wizerunkiem króla

Nowy król uważany był za człowieka bez własnych sił zbrojnych i całkowicie podporządkowanym władcy szwedzkiemu. Z tych powodów oraz niskiego poparcia działań króla wśród jego poddanych, nie cieszył się on poparciem politycznym wśród rodaków. W roku 1709 został zdetronizowany i zmuszony do opuszczenia kraju. Po trwającej kilka lat wędrówce, w roku 1720 osiadł wraz z rodziną w Wissemburgu w Alzacji. 


Daniel Chodowiecki przedstawił ucieczkę Leszczyńskiego z Gdańska

W roku 1733, po śmierci Augusta II Mocnego i uzyskaniu poparcia szlachty w wyniku wolnej elekcji, Leszczyński zostaje ponownie wybrany na króla polskiego. Było to możliwe także dzięki poparciu jego kandydatury przez króla Francji, którego Stanisław był teściem. Córką Stanisława Leszczyńskiego była Maria, od roku 1725 żona króla Francji Ludwika XV. Sytuacja skomplikowała się, jednak gdy pod osłoną wojska rosyjskiego, wybrano na króla Polski także Augusta III Sasa. Leszczyński zmuszony do ucieczki znalazł schronienie w Gdańsku. W roku 1734 przenosi się do Prus, a dwa lata później całkowicie zrzeka się polskiej korony, otrzymując tytuł księcia Lotaryngii i Baru. Stanisław Leszczyński był najdłużej żyjącym królem Polski. Zmarł w wieku 88 lat na skutek oparzeń, odniesionych, gdy jego ubrania zajęły się od ognia z kominka. Po przeżytym, rozległym poparzeniu, cierpiąc przez kolejne 18 dni, zmarł 23 lutego 1766 roku.


Źródła:
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/522162
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/523246
https://polona.pl/item/stanislaw-leszczynski,NzUzMjQzMTY/0/#info:metadata
https://polona.pl/item/stanislaus-leszczynski-fluchtet-verkleidet-von-danzig-nach-marienwerder-stanislas,OTMwMDIzODc/0/#info:metadata
https://twojahistoria.pl/encyklopedia/stanislaw-leszczynski-krol-polski-1706-1709/
https://heritage.bnf.fr/france-pologne/pl/stanislaw-leszczynski-art
https://wielkahistoria.pl/encyklopedia/stanislaw-leszczynski-1677-1766/
https://wielkahistoria.pl/stanislaw-leszczynski-polski-krol-ktory-splonal-zywcem/
https://zyciorysy.info/stanislaw-leszczynski/

Fundacja Burza Mózgów

ul. Felicjanek 10, 31-104 Kraków,
NIP 676 248 38 62,
KRS 0000539864

Dołącz do nas!

Pozostań z nami w kontakcie. Przeczytaj jak przetwarzamy i chronimy Twoje dane.