Love królowe

Bolesław V Wstydliwy

Bolesław V Wstydliwy
Opracowała Agnieszka Garduła

Bolesław V Wstydliwy

Bolesław Wstydliwy, wywodzący się z dynastii Piastów, przyszedł na świat 21 czerwca 1226 roku. Był synem Leszka Białego i Grzymisławy, córki Ingwara, księcia łuckiego. Bolesław w latach 1232-1279 pełnił funkcję księcia sandomierskiego oraz księcia krakowskiego w latach1243-1279.
Po śmierci ojca w roku 1227 opiekę nad małym Bolesławem objął Władysław Laskonogi  książę wielkopolski, ostatecznie adoptując chłopca w roku następnym. Było to możliwe dzięki umowie zawartej z jego matką. Kolejne lata upływały pod znakiem walk prowadzonych przez przedstawicieli dynastii Piastów. Władysław Laskonogi, Henryk I Brodaty oraz Konrad I Mazowiecki toczyli między sobą długotrwałą wojnę, której celem było objęcie władzy na tronie krakowskim.


Bolesław książę krakowski i sandomierski daje bożogrobcom miechowskim wieczyste prawo łowienia i sprzedaży bobrów z rzek Radomka i Wisła we wsi Świerze

Do opieki nad małoletnim księciem Bolesławem rościł sobie prawa książę Konrad Mazowiecki, będący jego stryjem. Nie zostało to jednak dobrze odebrane przez matkę Grzymisławę, która ostatecznie przekazała opiekę nad Bolesławem Henrykowi Brodatemu. W wyniku porozumienia zawartego między Henrykiem Brodatym a Konradem Mazowieckim Bolesław otrzymał księstwo sandomierskie. Realną władzę miała w nim pełnić Grzymisława, aż do osiągnięcia przez Bolesława pełnoletności.
Gdy w roku 1243 książę Konrad Mazowiecki, po przegranej bitwie, zmuszony został do opuszczenia Krakowa, siedemnastoletni wówczas Bolesław mógł już samodzielnie sprawować władzę, używając tytułu księcia Sandomierza i Krakowa. Bolesław Wstydliwy dał się poznać jako władca dbający o gospodarczy rozwój księstwa, a także pomyślność jego mieszkańców, cieszących się z nadania im szeregu przywilejów, skutkujących szybkim i wszechstronnym rozwojem gospodarczym. Jak odnotował historyk Rafał Karpiński, program urbanistyczny, jaki uzyskał wtedy Kraków, gdzie wytyczono rynek i ulice, wymierzono parcele pod domy, wystarczył aż do XX wieku


Bolesław Wstydliwy w zbroi na rycinie wykonanej przez Aleksandra Lessera

Dzięki staraniom księcia Bolesława i podległych mu wójtów krakowskich miasto uzyskało regularny w swych kształtach plan przestrzenny. Znaczącym wsparciem książęcego skarbca okazało się powołanie do życia kopalni soli kamiennej w Bochni, poprzedzone kilkuletnimi poszukiwaniami. Ponadto Bolesław zorganizował wydobycie soli w Wieliczce.
Uznawany był przez jemu współczesnych za człowieka nader religijnego i bogobojnego. Nie stronił od nadawania Kościołowi znacznych przywilejów i hojnego doposażania świątyń. Żoną księcia Bolesława była księżniczka węgierska Kinga, córka króla Beli IV, uznana w przyszłości świętą kościoła katolickiego. Małżeństwo to miało cel ze wszech miar polityczny, polegający na połączeniu i zacieśnieniu kontaktów pomiędzy węgierskimi Arpadami i małopolskimi Piastami.


Ryt Henryka Aschenbrennera przedstawiający władcę

Planując to małżeństwo, nie przewidziano jednak, iż z powodów głębokiej wiary nowożeńcy złożą ślub czystości, co w przyszłości zaowocowało nadaniem Bolesławowi przydomka „Wstydliwy”. Wspominano go w ten sposób już w XIII wieku. Kwestię sukcesji po księciu Bolesławie uzgodniono przed jego śmiercią. Zgodnie z zawartymi postanowieniami uczynił on swoim następcą księcia sieradzkiego Leszka Czarnego.


Rycina przedstawiająca płytę nagrobną Bolesława

Książę Bolesław zmarł bezpotomnie 7 grudnia 1279 roku, mając opinię człowieka pobożnego, łagodnego, skromnego i roztropnego. Pochowany został w krakowskim klasztorze franciszkanów.  


Źródła:
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/1043393
https://polona.pl/item/boleslaw-wstydliwy-krol-polski-uro-1221-um-1279-roku,MTI3NzMwMDA0/0/#info:metadata
https://polona.pl/item/boleslaw-wstydliwy,MTEwMjE3OTc2/0/#info:metadata
https://polona.pl/item/boleslaw-ksiaze-krakowski-i-sandomierski-daje-bozogrobcom-miechowskim-wieczyste-prawo,NTY5NjYzNjY/0/#info:metadata
https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,osoby,93,osoba boleslaw_wstydliwy.html?u=osczasu.html
https://szlakpiastowski.pl/piastowie/21-boleslaw-v-wstydliwy
https://twojahistoria.pl/encyklopedia/boleslaw-v-wstydliwy-ksiaze-krakowski-1243-1279-i-sandomierski-1232-1279/
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Boleslaw-Wstydliwy;3879202.html

Fundacja Burza Mózgów

ul. Felicjanek 10, 31-104 Kraków,
NIP 676 248 38 62,
KRS 0000539864

Dołącz do nas!

Pozostań z nami w kontakcie. Przeczytaj jak przetwarzamy i chronimy Twoje dane.