Władysław III Laskonogi

Władysław Laskonogi tytułowany był jako książę wielkopolski w latach 1202-1229 oraz władca krakowski od 1228 do swojej śmierci w 1231 roku.
Przyszedł na świat na początku lat sześćdziesiątych XII wieku, jako najmłodszy syn Mieszka III Starego i jego drugiej żony Eudoksji, córki Izjasława, wielkiego księcia kijowskiego. Władysław miał siedmioro starszego rodzeństwa. Po śmierci Mieszka III Starego w 1202 r. możni krakowscy powierzyli około czterdziestoletniemu Władysławowi tron. Syn Mieszka nie utrzymał długo tronu, ponieważ zrażeni do jego autorytarnych rządów możnowładcy, wygnali go z Krakowa jeszcze tego samego roku, powołując na tron Leszka Białego. Jako książę wielkopolski, Władysław Laskonogi wdał się w 1206 r. w konflikt z arcybiskupem gnieźnieńskim Henrykiem Kietliczem, rzecznikiem reform wewnątrzkościelnych i emancypacji Kościoła polskiego spod władzy świeckiej. Kiedy arcybiskup rzucił na księcia klątwę kościelną, ten wygnał duchownego z Wielkopolski. W tym czasie przeciw Laskonogiemu wystąpił z roszczeniami jego bratanek, Władysław Odonic, który żądał nadania mu osobnej dzielnicy.


Władysław Odonicz na rycinie autorstwa Jana Matejki

Władysław Laskonogi musiał toczyć z Odonicem walkę o utrzymanie władzy w dzielnicy. Władysław starał się także zdobyć tron krakowski. Cel ten Władysław osiągnął w 1228 r., jednak nie był to sukces długotrwały. Wkrótce musiał on opuścić Małopolskę, a rok później został całkowicie wyparty z Wielkopolski przez Odonica.
Przed śmiercią, wygnany na Śląsk Władysław Laskonogi, uczynił swoim sukcesorem w Krakowie i Wielkopolsce Henryka Brodatego. Przez historyków uznawany jest za władcę nieudolnego, kłótliwego, miernego polityka, nieumiejącego zapewnić sobie poparcia możnowładztwa. Wiele lat pozostawał w konflikcie z arcybiskupem gnieźnieńskim, a za swoją postawę wobec Kościoła był dwukrotnie ekskomunikowany. 


Autorem rysunku przedstawiającego Władysława jest Aleksander Lesser

Władca zginął prawdopodobnie z rąk dziewczyny, którą próbował skrzywdzić. Książę nie miał własnych dzieci, a jego dziedzicem rzeczywiście został Henryk Brodaty. Władysław z przydomkiem Laskonogi występuje po raz pierwszy w Kronice Wielkopolskiej. Za kronikarzem Janem Długoszem przyjmuje się, że przydomek ten odnosił się do niezwykle długich, cienkich nóg Władysława.  

 

Źródła:
https://polona.pl/item/wladyslaw-odonicz-1196-1239-ksiaze-wielkopolski-wnuk-mieszka-starego,NzU3MDczMTI/0/#info:metadata
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/1043385
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Wladyslaw-III-Laskonogi;3997046.html
https://twojahistoria.pl/encyklopedia/wladyslaw-laskonogi-ksiaze-wielkopolski-1202-1229-i-krakowski-1228-1231/
https://historia.org.pl/2021/02/21/wladyslaw-laskonogi-rozpustny-przeciwnik-kosciola-zginal-z-rak-dziewczyny-ktora-chcial-zgwalcic/
https://kronikidziejow.pl/porady/wladyslaw-laskonogi-i-jego-haniebna-smierc-z-rak-sluzacej/