Love królowe

Bolesław II Szczodry zwany Śmiałym

Bolesław II Szczodry zwany Śmiałym
Opracowała Aleksandra Styczeń

Bolesław II Szczodry zwany Śmiałym

Bolesław II Szczodry przyszedł na świat około 1042 roku jako pierworodny syn Kazimierza Odnowiciela i ruskiej księżniczki Dobroniegi, która była siostrą kijowskiego księcia Jarosława Mądrego. Był bratem Władysława I Hermana. Imię otrzymał po swoim pradziadzie - Bolesławie I Chrobrym. Ojciec Bolesława panował długie 18 lat, w ciągu których przywrócił polską państwowość oraz pozostawił kraj w takich granicach, w jakich otrzymał go po Mieszku II. Bolesław po śmierci ojca został księciem polskim w 1058 roku. Nie ma informacji na temat tego, czy sprawował władzę nad całym państwem, ale istnieją przypuszczenia, że Władysław Herman otrzymał Mazowsze.
 

Bolesław II Szczodry, litografia W. Walkiewicza na podstawie rysunku Aleksandra Lessera

Bolesław II Szczodry często wymiennie nazywany jest Śmiałym. Jednak Gall Anonim w swoich kronikach konsekwentnie posługiwał się określeniem Szczodry. Uznaje się go za jedyny i autentyczny przydomek władcy, który używany jest w literaturze naukowej. Wszelkie określenia takie jak śmiały, wojowniczy czy dziki używano jako przymiotników, które w Kronice wielkopolskiej (nieukończonej i anonimowej kronice dziejów Polski), przybrały postać przezwisk. 
Imię żony władcy nie jest znane, przyjmuje się, że pochodziła najprawdopodobniej z Niemiec lub Rusi. Ślub miał miejsce przed 1069, a jedynym znanym z imienia potomkiem władcy był Mieszko Bolesławiec. Według kronikarza, Jana Długosza, żona Bolesława II miała na imię Wyszesława i pochodziła z dynastii Rurykowiczów. Przekaz ten uznano jednak za błędny. 
Szczodry w swojej polityce dążył do wzmocnienia pozycji państwa na arenie międzynarodowej i uniezależnienia się od Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Bolesław na swój główny cel obrał sobie zaprzestanie ekspansji niemieckiej oraz wzmocnienie państwa polskiego poprzez aktywność w polityce zagranicznej. Z tego względu zależało mu na tym, aby na tronach w Rusi i Węgrzech utrzymali się władcy, z którymi utrzymywał przyjazne stosunki. Efektem tego były częste interwencje zbrojne w tych państwach i chociażby w roku 1060 wyruszył on na pierwszą zorganizowaną wyprawę na Węgry, by pomóc Beli I w objęciu tronu w tym państwie. W 1069 Bolesław udał się do Rusi, gdzie zajął Kijów i ustanowił władcą Izjasława, który wcześniej został wygnany z tego kraju.

 


Bolesław II Szczodry w cyklu Wizerunki książąt i królów polskich Ksawerego Pillatiego z 1888

Bolesław Szczodry dążył również do zdobycia korony królewskiej i osłabienia roli cesarza Henryka IV. Dlatego też, podczas sporu o inwestyturę wcześniej wspomnianego z papieżem Grzegorzem VII, który miał miejsce w Europie Zachodniej, nasz kraj wraz z Węgrami opowiedział się po stronie papieża. Bolesław zrealizował tym swój plan i tym samym w Boże Narodzenie 25 grudnia 1076 roku został koronowany na króla Polski w Katedrze Gnieźnieńskiej, która została przez niego odbudowana w roku 1064. Zapisał się na kartach historii jako trzeci koronowany władca państwa. 
Bolesław Szczodry był władcą nieprzejednanym. Swoje panowanie poświęcił próbom podniesienia prestiżu Polski. Zasłużył się ufundowaniem opactw benedyktyńskich w Tyńcu, Mogilnie, Wrocławiu, Lubiniu oraz odbudowaniem katedry w Gnieźnie. Za jego rządów przywrócono też samodzielną politykę monetarną (emisję srebrnych denarów). Centralizacja władzy, do której zmierzał, nie spodobała się jednak możnym. Skutkiem tego był antykrólewski bunt, w który mógłby zamieszany biskup Stanisław ze Szczepanowa. Celem buntu było obalenie Bolesława i powołanie na tron jego młodszego brata - Władysława I Hermana. 
Polski władca nieustannie od 1060 roku prowadził wojny i interwencje u sąsiadów. Kierował się wielkim rozmachem w swojej polityce zagranicznej, ale to nie przeszkodziło mu w zachowaniu integralności państwa. Miał bowiem talent do nawiązywania trafnych sojuszy i wykorzystywania słabości przeciwników. 
Kres jego panowania przyszedł nagle i był on związany z konfliktem z biskupem Stanisławem, który został skazany przez władcę na ścięcie. W 1079 roku najprawdopodobniej miał miejsce sąd biskupi nad Stanisławem, którego udział w spisku lub krytyka działań Szczodrego została odebrana jako zdrada. Dlatego też król postanowił ukarać biskupa i został on pozbawiony życia. Bolesław sądził, że tym sposobem da jasną informację ludziom, którzy się przeciwko niemu buntowali. Jednakże śmierć biskupa została wykorzystana przeciwko samemu królowi i to doprowadziło do jego wygnania z kraju. Bolesław uciekł na Węgry, gdzie niedługo po tym zmarł w bliżej nieokreślonych okolicznościach. Miało to miejsce w 1081 lub 1082 roku. Tak zakończył panowanie wybitny władca, którego ambicje porównuje się do jego pradziada Bolesława I Chrobrego. 
Tym samym jego marzenia o powrocie do kraju nigdy się nie ziściły. Miejsce pochówku Bolesława nie jest znane. Mógł spocząć na cmentarzu klasztoru benedyktyńskiego w Ossiach, gdzie znajduje się płyta nagrobna z inskrypcją: „Bolesław król Polski, zabójca świętego Stanisława, biskupa krakowskiego”. Istnieje również teoria, że zwłoki króla zostały przetransportowane do opactwa w Tyńcu w roku 1086.


Źródła:
https://historia.org.pl/2021/02/28/boleslaw-smialy-szczodry-krol-ktory-powrocil-do-mocarstwowej-polityki-chrobrego/
https://dzieje.pl/postacie/boleslaw-ii-smialy
https://ciekawostki.online/ciekawostki/175/o-boleslawie-ii-szczodrym/1/
https://histmag.org/Boleslaw-Smialy-i-jego-czarna-legenda-10841
https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_II_Szczodry#/media/Plik:Boles%C5%82aw_II_%C5%9Amia%C5%82y_by_Aleksander_Lesser.PNG https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82aw_II_Szczodry#/media/Plik:Boles%C5%82aw_Szczodry_(Wizerunki_ksi%C4%85%C5%BC%C4%85t_i_kr%C3%B3l%C3%B3w_polskich).jpg

Fundacja Burza Mózgów

ul. Felicjanek 10, 31-104 Kraków,
NIP 676 248 38 62,
KRS 0000539864

Dołącz do nas!

Pozostań z nami w kontakcie. Przeczytaj jak przetwarzamy i chronimy Twoje dane.