LOVE KRÓLOWE / POCZET KRÓLOWYCH POLSKICH

LOVE KRÓLOWE / poczet herstoryczny to współczesna literacko-malarska alternatywa do idei Pocztu Królów Polskich Jana Matejki. Aktualna odpowiedź na wybiórczy program nauczania historii. Cykl obrazów i tekstów  o polskich kobietach władczyniach, których życiorysy, bez ich bezpośredniej zgody i osobistych pragnień, wpłynęły na historię Polski i losy Europy. 

Projekt Love Królowe zainicjowała malarka i pisarka Anna Kaszuba-Dębska, wiceprezeska Fundacji Burza Mózgów. Przygotowane przez nią portrety królowych zabierają widza w niezwykłą podróż w przeszłość. Malarskie wizerunki władczyń powstały na potrzeby książki jej autorstwa pt. Poczet królowych polskich, która ukazała się w 2018 r. nakładem Wydawnictwa Znak. 

Projekt opowiada o losach wyjątkowych postaci, które żyły w różnych stuleciach, od średniowiecza po czasy nowożytne. Portrety władczyń tworzą poczet królowych polskich, który koresponduje ze znanymi wszystkim obrazami Jana Matejki zawartymi w Poczcie królów i książąt polskich. Matejko uwiecznił w nim jedynie cztery portrety kobiet: Dobrawy, Ryksy, Jadwigi i Anny Jagiellonki. Teraz nadszedł czas na pozostałe księżniczki i koronowane głowy, które również miały wkład w historię i decydowały o losach Polski!

IDEA:
Stworzenie alternatywnych do Pocztu Królów Polskich obrazów/ilustracji (obrazy olejne w skali 1:1, rozmiar 2m x 1m), będących uzupełnieniem, z perspektywy badań  historycznych, czasu i płci, idei Pocztu Jana Matejki, który wrył się w pamięć pokoleniom zdobiąc niemal każdą klasę historyczną polskich szkół. Jego dzieło to wartość historyczna i malarska, dla wielu pokoleń odnośnik  wizualizujący ważne dla historii postacie królów i książąt głównie płci męskiej, który przez niemal 130 lat nie doczekał się inteligentnej riposty i dialogu. 

LOVE KRÓLOWE / poczet herstoryczny inspirowane ideą tego dzieła, dla autorki, kobiety, piszącej malarki, ma stać się próbą przedstawienia w interesujący sposób historii z innej, żeńskiej perspektywy i z pozycji twórcy XXI w. Pokazanie zależności genealogicznych polskich rodów od dynastii cesarskiej poprzez związki małżeńskie (np. Rycheza Lotaryńska – pierwsza królowa Polski to siostrzenica cesarza Ottona III, to głównie dzięki niej Piastowie zyskują krew cesarską i dzięki temu wpisują się w poczet namaszczonych dynastii królewskich).

LOVE KRÓLOWE / poczet herstoryczny to działanie interdyscyplinarne, na które składają się:

• teksty literackie,
• obrazy olejne stanowiące kompozycję przestrzenną do prezentacji w przestrzeni miejskiej opatrzone audiowizualnie kodami QR,
• książka i art-szkicownik,
• działania parateatralne i happeningowe,
• czytania performatywne,
• warsztaty,
• spotkania autorskie,
• projekty murali.

INSPIRACJA: 
Postacie królów autorstwa J. Matejki są powszechnie znane. Wśród 48 znajdują się tylko 4 sylwetki kobiet. Powszechna edukacja, nie skupia uwagi na relacjach i koligacjach rodzinnych, nie uwzględnia silnego czynnika pokrewieństwa. O ile łatwiej jest zapamiętać historię, wiedząc, że wielki mistrz krzyżacki, A. Honenzollern składając Hołd Pruski Zygmuntowi Staremu, był jego siostrzeńcem, że Elżbieta Rakuszanka to matka królów, która wydała na świat 4 królów Polski, a reszta jej 13 dzieci odegrała ważną rolę historyczną na europejskich dworach, że córka Mieszka I, Sygryda Storada, to królowa wikingów Dani, Norwegi i Szwecji, i to kilkadziesiąt lat wcześniej, niż jej brat B. Chrobry został królem Polski. To też matka Kanuta Wielkiego, króla Anglii, a jej szczątki spoczywają w londyńskiej katedrze. Ciekawostek i smaczków historycznych jest wiele. Losy kobiet z wysokich rodów skłaniają do refleksji nad ich osobowością, wewnętrzną odwagą, nie koniecznie finalizowaną sukcesem, jak w przypadku pierwszej polskiej Carycy Marianny Mniszchówny. 

POWÓD realizacji: 
Setki lat kilkunastoletnie, kilkuletnie córki królów i książąt, dzięki sojuszom zawieranym przez polityków, wydawane były za mąż obcym rodom. Takie sojusze rozwiązywały spory wojenne, umacniały wpływy i powiększały terytoria państw. Często wbrew woli samych zainteresowanych młodych księżniczek i ku rozpaczy matek-królowych, które swe niedorosłe córki oddawały często w ręce wrogich dynastii. Relacja królowej-matki i córki, fascynuje autorkę projektu, matkę córki i skłania do własnych historycznych poszukiwań.

CEL: 
Stworzenie literacko-malarskiej riposty dla 44 męskich postaci Pocztu J. Matejki. 
Nowy poczet zawiera wybór 25 kobiet takich jak:
Rzepicha / Dobrawa Przemyślidka / Emnilda Słowiańska / Oda Miśnieńska / Rycheza Lotaryńska / Maria Dobroniega/ Agnieszka Babenberg / św. Kinga / Ryksa Elżbieta / Jadwiga Kaliska / Aldona Anna Giedyminówna / Jadwiga Żagańska / Elżbieta Bośniaczka / Jadwiga Andegaweńska / Anna Cylejska / Elżbieta Rakuszanka / Helena Moskiewska / Bona Sforza /  Barbara Radziwiłłówna / Anna Jagiellonka / Anna Habsburżanka /  Ludwika Maria Gonzaga de Nevers / Maria Kazimiera de La Grange d’Arquien / Katarzyna Opalińska / Maria Józefa Habsburżanka

Niewiele osób potrafi poza Dobrawą i Boną, wymienić imiona i nazwiska polskich królowych i przyporządkować je w czasie. Wiele z nich zostało zapomnianych i wypartych, a przecież często jako dziewczynki i nastolatki spełniały ważną rolę w historii kraju, łagodząc napięcia i wprowadzając międzynarodowe rozejmy przypieczętowane ślubem z przyszłym monarchą, a potem dając światu nowych następców tronu. Podstawa programowa na różnych etapach edukacji nie daje możliwości poznania tych sylwetek, a przecież ich życiorysy są niezwykle ciekawe.