Ludwika Maria Gonzaga

Maria przyszła na świat 8 lub 18 sierpnia 1611 r. w Nevers (a według niektórych źródeł w Paryżu). Zmarła 10 maja 1667 r. w Warszawie. Była żoną dwóch polskich władców: Władysława IV Wazy, a po jego śmierci także Jana II Kazimierza.

Portret Ludwiki autorstwa Anny Kaszuby-Dębskiej 

Ludwika była księżniczką Montferrat, Mantui i Nevers. Wywodziła się ze znakomitego, arystokratycznego francuskiego rodu Gonzagów. Była córką księcia Karola Gonzagi (księcia Mantui i Nevers, gubernatora Szampanii) i Katarzyny de Guise. Miała dwójkę starszego rodzeństwa oraz dwoje młodszego.


Portret Ludwiki autorstwa nieznanego polskiego malarza

Jej ojcem chrzestnym był sam król Francji Ludwik XIII, co potwierdzało znaczenie rodu Gonzagów w środowisku arystokracji francuskiej. Dorastała w zamku w Nevers. Kiedy miała około siedmiu lat, straciła matkę. Ojciec zdecydował się opiekę nad dziećmi powierzyć ich ciotce. Dwie siostry Ludwiki skierowano do klasztoru. Pozostałe rodzeństwo odebrało solidne wykształcenie. Maria uczyła się nie tylko języków obcych, ale także przedmiotów ścisłych. W 1626 r. przeszła ciężką chorobę. Niedługo później jej ojciec pochłonięty polityką, wykorzystując śmierć ostatniego potomka mantuańskiej linii rodu, postanowił ogłosić się księciem Mantui. Musiał jednak zyskać poparcie, dlatego udał się w długą i kosztowną podróż. Wyprawa doprowadziła do poważnych kłopotów finansowych rodziny. W związku z tym Maria nie mogła już mieszkać w Nevers. Przeniosła się do Paryża i zamieszkała z ciotką. 

Portret Ludwiki Marii Gonzagi autorstwa Daniela Schultza

Jej mężem miał zostać brat króla Francji Gaston Orleański. Zarówno król francuski Ludwik XIII, jak i królowa-matka Maria Medycejska nie zgodzili się jednak na małżeństwo, a w ramach przestrogi Marię wtrącono do twierdzy Vincennes. Tam przebywała przez trzy lata.  Po śmierci ojca w 1637 r. Maria przejęła dobra rodzinne oraz tytuł księżnej de Nevers. Było to sprzeczne z obowiązującym wówczas we Francji prawem pierwszeństwa męskiego potomka. Dzięki uzyskanemu majątkowi stała się dobrą i atrakcyjną partią. W Paryżu prowadziła salon literacki. 


Źródła:
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/510769
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/517687
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ludwika_Maria_Gonzaga
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3934348.html
https://www.wilanow-palac.pl/ludwika_maria_gonzaga_ambitna_zona_dwoch_wazow.html