Jadwiga Andegaweńska

Jadwiga przyszła na świat między 3 października 1373 a 18 lutego 1374 w Budzie, zmarła 17 lipca 1399 r. w Krakowie. Pochodziła z dynastii Andegawenów. Córka Elżbiety Bośniaczki i Ludwika Węgierskiego, króla Węgier i Polski. Jadwiga była pierwszą kobietą koronowaną na króla Polski. Została uznana święta kościoła katolickiego.


Portret Jadwigi autorstwa Anny Kaszuby-Dębskiej

Jej pełny tytuł już po koronacji brzmiał: Jadwiga z Bożej łaski królowa Polski, a także pani i dziedziczka ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej. Po ślubie z Władysławem Jagiełłą tytułowano ją: królowa Polski oraz najwyższa księżna Litwy i dziedziczka Rusi. 


Autorem podobizny Jadwigi jest Ludwik Stasiak

Była trzecim i zarazem najmłodszym dzieckiem króla Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki. Jej urodzenie rozczarowało rodziców, którzy liczyli, że na świat przyjdzie chłopiec - następca tronu. Dorosłego wieku dożyły tylko dwie siostry: Maria i Jadwiga. Dziewczynka otrzymała imię po księżnej Jadwidze Śląskiej, którą kanonizowano w 1267 r. lub po żonie Władysława Łokietka, Jadwidze Kaliskiej. 

Wizerunek Marii, siostra Jadwigi

Małżeństwo Elżbiety i Ludwika, zdając sobie sprawę, że nie doczekają się już męskiego potomka, poczynili starania, by dostosować prawo dziedziczenia do obecnej sytuacji. Jadwiga została zaręczona z Wilhelmem Habsburgiem, z którym z czasem, dzięki częstym odwiedzinom, nawiązała przyjaźń. W czasie zaręczyn ustalono, że będą one mogły być zerwane przez obie strony. Po czasie matka Jadwigi wykorzystała to, aby umożliwić córce wyjazd do Polski. Jadwiga od wczesnego dzieciństwa przygotowywana była do odziedziczenia tronu. Dziewczynka odebrała solidne wykształcenie. Znała pięć języków obcych, chętnie czytała, lubiła też sztukę i muzykę. Dzieciństwo spędziła na zamku w Budzie.
Celem króla Ludwika było podzielenie władzy między swoje córki - zgodnie z jego wolą Jadwiga miała objąć węgierski tron, a Maria tron polski. Po jego śmierci wdowa po Ludwiku, Elżbieta zmieniła decyzję męża. Sugerowała, by to Maria otrzymała obie ojcowskie korony. Tym planom sprzeciwiły się ówczesne polskie elity, które pragnęły władczyni mieszkającej w ich kraju. Z tego powodu Jadwiga została wyznaczona na przyszłą królową Polski, a jej starsza siostra na panującą krajem węgierskim. 12 października 1384 roku najmłodsza córka Ludwika przybyła do Krakowa, gdzie cztery dni później została koronowana. Mimo jej młodego wieku nie powołano regenta, który w jej imieniu sprawowałby władzę. Zdaniem kronikarza Jana Długosza, decyzja ta wynikała z jej rozwagi i świadomości podejmowanych działań.

Reprodukcja ryciny według obrazu Marcello Bacciarellego 

Zgodnie z sugestią panów krakowskich matka Jadwigi zgodziła się na ślub dziewczyny z księciem litewskim Władysławem Jagiełłą. Miało to zacieśnić sojusz polsko-litewski. Jadwiga nie chciała zostać żoną świeżo ochrzczonego Władysława. Możliwe, że skrycie kochała swojego pierwszego narzeczonego. Do ślubu doszło 18 lutego 1386 r. w katedrze wawelskiej. Władysław Jagiełło został koronowany 4 marca. Istnieją sprzeczne opinie dotyczące małżeństwa Jadwigi i Władysława. Według części badaczy było one nieszczęśliwe, a duża różnica wieku tylko potęgowała małżeńskie problemy. Według innych Jadwiga traktowała Władysława jak ojca i dzięki temu wypracowali harmonijną relację.
22 czerwca 1399 urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399. Królowa Jadwiga zmarła cztery dni później prawdopodobnie na gorączkę połogową i została pochowana w katedrze wawelskiej 19 lipca. Jej sarkofag był kilkakrotnie otwierany. Pierwszy raz w XVII wieku, w czasie przebudowy katedry. W XIX wieku został otwarty  w obecności Jana Matejki, który przygotowywał portrety polskich władców. Wykonał on szkic czaszki, po czym szczątki królowej umieszczono
w trumnie i zamurowano.


Źródła:
https://polona.pl/item/jadwiga-krolowa-hedvigis-regina-p,MjY4OTIwOTM/
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/1045724
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/1081668
https://polona.pl/item/w-wiekopomna-grunwaldzka-rocznice-krolowa-jadwiga,NzY0NDIyNzI/0/#info:metadata
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jadwiga_Andegawe%C5%84ska#/media/Plik:Matejko_Jadwiga.jpg
https://www.focus.pl/artykul/krolowa-jadwiga-zyciorys-polskiej-krolowej-z-czego-slynie-jadwiga-andegawenska
https://ciekawostki.online/ciekawostki/554/o-krolowej-jadwidze/2/
https://muzhp.pl/pl/c/2257/jadwiga-andegawenska