Love królowe

Anna Jagiellonka

Anna Jagiellonka
Okres panowania: 1575-1587

Anna Jagiellonka

Anna Dei gratia Infans Regni Poloniae. Przyszła na świat 18 października 1523 r. w Krakowie, zmarła 9 września 1596 r. w Warszawie. Była najmłodszą córką Bony Sforzy oraz Zygmunta I Starego, miała trójkę rodzeństwa. Jej mężem był Stefan Batory. Anna była ostatnim królem Polski z dynastii Jagiellonów.
 


Portret Anny Jagiellonki autorstwa Anny Kaszuby-Dębskiej 

Rodzina nie interesowała się zbytnio Anną Jagiellonką, właściwie od dnia narodzin. Jej matka, królowa Bona, była zawiedziona faktem, że nie urodził się syn, a kolejna córka nie była dla niej powodem do radości. Przygotowano szybki chrzest i oddano Annę pod opiekę piastunek. W późniejszych latach dla królowej Bony córki stanowiły jedynie tło do prezentacji własnej osoby. Często towarzyszyły jej w przyjęciach, nosząc jednakowe stroje. Wszystkie odebrały solidne wykształcenie, jednak matka szczególnie dbała o znalezienie mężów dla dwóch najstarszych córek, w wyniku czego Anna nie wyszła za mąż. W dniu śmierci swojego ojca miała 25 lat. Wówczas był to już wiek staropanieński.


Herb Anny Jagiellonki

Kiedy jej brat Zygmunt August poślubił Barbarę Radziwiłłównę (ich matka była przeciwna temu małżeństwu), Anna Jagiellonka opuściła Kraków i zamieszkała na Mazowszu. Po kilku latach przeniosła się do Wilna, a później Płocka. Jej matka nie chciała pogodzić się z odsunięciem od władzy, o brak kandydatów do ręki córek, obwiniała swojego syna, nowego króla, sama jednak nie czyniła nic, by pomóc córkom. 


Anna Jagiellonka w stroju koronacyjnym, portret autorstwa Marcina Kobera

Zygmunt zainteresował się losami sióstr dopiero po śmierci Barbary Radziwiłłówny. Rozpoczęły się próby wydania za mąż najstarszej siostry. Ostatecznie Zofia poślubiła księcia Brunszwiku. Anna była kolejna do ożenku. Nie było jednak kandydatów zainteresowanych ręką panny. Uchodziła za brzydką i nieciekawą osobę o trudnym, hipochondrycznym charakterze. Była też energiczna i zdeterminowana do realizacji własnych założeń. Słynęła ze swojej religijności. Dzisiaj jej problemy są postrzegane również przez pryzmat stłamszenia przez matkę, która nie cieszyła się dobrą sławą. Kiedy w 1557 r. Bona wróciła na Bari, dwie siostry pozostały same. Z czasem pozostały pod opieką brata, który miał już wtedy trzecią żonę, Katarzynę Habsburżankę.


 Zdjęcie zawieszki na łańcuchu należącej do Anny Jagiellonki 

Anna doznała wielu upokorzeń w związku z licznymi odmowami małżeństwa. Planowano, aby poślubił ją cesarze Ferdynand I Habsburg, któremu zmarła żona. Następnie oferowano jej rękę księciu pomorskiemu Janowi Fryderykowi, a później królowi Szwecji Erykowi XIV. Proponowani kandydaci albo nie byli zainteresowani ręką Anny, albo nie spełniali podstawowych wymagań. W tym czasie atmosfera stawała się coraz bardziej gęsta. Ponieważ Jan Fiński Waza, który miał być kandydatem do ręki Anny, zakochał się ze wzajemnością w jej młodszej siostrze Katarzynie. Zgodnie z tradycją Anna, jako starsza powinna wyjść za mąż pierwsza. Ostatecznie, po wielu upokorzeniach, oddała swojej siostrze pierwszeństwo do zamążpójścia (1952 r.).  


Wizerunek Anny Jagiellonki stworzony przez Jana Matejkę

Anna popadała w coraz to większa rozpacz, była na tyle zdesperowana, że rozważała nawet kandydatów wiele młodszych od niej. Przykładem może być o 26 lat młodszy książę na Pomorzu Barmin XII, czy 30 lat młodszy książę pruski Albrecht Fryderyk. Wreszcie, decyzja króla w 1572 r. zaprzestano swatania. 
7 lipca 1573 r. zmarł Zygmunt August. Cierpiał na gruźlicę, zmagał się również z depresją po śmierci ukochanej Barbary Radziwiłłówny. Po śmierci brata, który nie doczekał się potomstwa, Anna Jagiellonka została najważniejszą osobą w państwie. Przed śmiercią brat wyręczył jej również testament, otrzymała liczne dobra ziemskie, bogatą kolekcję dzieł artystyczny. W swojej ostatniej woli Zygmunt zawarł też prośbę o spalenie jego osobistych listów i druków, w tym rachunków za zakup arrasów.  Anna popadała w coraz to większa rozpacz, była na tyle zdesperowana, że rozważała nawet kandydatów wiele młodszych od niej. Przykładem może być o 26 lat młodszy książę na Pomorzu Barmin XII, czy 30 lat młodszy książę pruski Albrecht Fryderyk. Wreszcie, decyzja króla w 1572 r. zaprzestano swatania. 



Źródła:
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/510822
https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Jagiellonka https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Jagiellonka#/media/Plik:POL_COA_Anna_Jagiellon.svg https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Jagiellonka#/media/Plik:Kober_Anna_Jagiellon_in_coronation_robes.jpg  https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Jagiellonka#/media/Plik:Anna_Jagiellonka's_pendant_1.JPG https://pl.wikipedia.org/wiki/Poczet_kr%C3%B3l%C3%B3w_i_ksi%C4%85%C5%BC%C4%85t_polskich#/media/Plik:Anna_Jagiellonka.jpg
http://krakow-przewodnik.com.pl/zwyczajni-wielcy-swieci/anna-jagiellonka-krolowa-hipochondryczka/
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Anna-Jagiellonka;3869689.html
https://www.focus.pl/artykul/uznawana-za-najbrzydsza-polska-krolowa-przez-lata-ponizana-przez-meza-smutne-losy-anny-jagiellonki

Okres panowania: 1575-1587

Galeria zdjęć - Anna Jagiellonka

Fundacja Burza Mózgów

ul. Felicjanek 10, 31-104 Kraków,
NIP 676 248 38 62,
KRS 0000539864

Dołącz do nas!

Pozostań z nami w kontakcie. Przeczytaj jak przetwarzamy i chronimy Twoje dane.