Anna Habsburżanka

Anna Habsburżanka przyszła na świat 16 sierpnia 1573 r. w Grazu na terenie Austrii, zmarła 10 lutego 1598 r. w Warszawie. Była ona pierwszą żoną króla Zygmunta III Wazy. Tytułowana królową Polski i Szwecji. 


Portret Anny Habsburżanki autorstwa Anny Kaszuby-Dębskiej

Należała do dynastii Habsburgów. Jej ojcem był arcyksiążę austriacki Karol II Styryjski, który zadbał o solidne wykształcenie córki. Dziewczyna poznała łacinę, język hiszpański, włoski, niemiecki i polski. Kiedy Anna Jagiellonka w 1586 r. rozpoczęła poszukiwania żony dla Zygmunta III, skierowała się w stronę znakomitego niemieckiego rodu. Anna była już wtedy zaręczona z Henrykiem Lotaryńskim. Ostatecznie planowany ślub nie doszedł do skutku. Zaręczyny zerwano w 1590 r. Zygmunt III rozpoczął wtedy swoje starania o rękę młodej Habsburżanki. W jego imieniu ustalenia prowadził kardynał Jerzy Radziwiłł.
 

Rycina w owalu przedstawiająca królową Annę Habsburżankę według ryciny Crispijna van der Passe

Pomysł małżeństwa spotkał się z chłodnym przyjęciem przez polskich senatorów oraz samego kanclerza wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Negocjacje trwały długo. Ustalenia przypieczętowano ślubem per procura (z udziałem przedstawiciela Jagiellończyka) dopiero w na początku maju 1592 r. w Wiedniu, wtedy na ślubnym kobiercu w imieniu Zygmunta stanął Albrecht Radziwiłł. Do oficjalnego ślubu i jednocześnie koronacji Anny Habsburżanki na królową Polski doszło 31 maja 1592 roku w Krakowie. 


 Młoda Anna przedstawiona przez Jana Szwankowskiego

Była lubianą i szanowaną władczynią. Sympatią darzyli ją zarówno poddani, jak i sam król. Małżeństwo uznawano za udane i szczęśliwe. Z ich związku przyszedł na świat syn Władysław IV (1595 r.) król Polski w latach 1632–1648. Anna była w ciąży pięć razy. Spośród jej dzieci, przeżył tylko Władysław. 


 Portret Anny wykonany około trzech lata przed jej śmiercią przez Marcina Kobera

Kiedy zmarł Jan III Waza król Szwecji i jednocześnie ojciec Zygmunta, Anna razem z mężem wyjechała do Szwecji. Tam w Uppsali została koronowana na królową Szwecji. Uroczystość odbyła się 1 marca 1594 r.


Szkic przedstawiający trumnę Anny Habsburżanki

Anna zmarła wraz z nowo narodzonym synem Krzysztofem 10 lutego 1598 r.
w Warszawie. Powodem jej śmierci były komplikacje związane z porodem. Pochowano ją w katedrze wawelskiej. Po śmierci pierwszej żony Zygmunt III poślubił jej siostrę Konstancję.


Źródła:
https://polona.pl/item/anna-zona-pierwsza-zygmunta-iii,MTEwMjE3OTc3/0/#info:metadata
https://cyfrowe.mnw.art.pl/pl/katalog/1043600
https://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Habsbur%C5%BCanka_(1573%E2%80%931598)#/media/Plik:Kober-annarakuszankad.jpghttps://pl.wikipedia.org/wiki/Anna_Habsbur%C5%BCanka_(1573%E2%80%931598)#/media/Plik:Szwankowski_Anna_of_Austria.jpg
https://kronikidziejow.pl/porady/anna-habsburzanka-wyksztalcenie-zyciorys-malzenstwo-smierc/
http://patriotycznykrakow.pl/index.php/2017/05/31/anna-habsburzanka-krolowa-wielkiej-rzeczpospolitej/